Wspólne zadłużenie małżonków.
W dzisiejszych czasach bardzo często się zdarza, że małżonkowie są wspólnie zadłużeni – przede wszystkim mając wspólne kredyty na mieszkanie. Na początku po zaciągnięciu zobowiązań wszystko idzie gładko – spłacają kredyty, pracują, inwestują w wspólne życie. Później następuje choroba, utrata pracy bądź inne okoliczności, które powodują, że małżonkowie nie są w stanie spłacać swoich zobowiązań, a ich długi rosną z dnia na dzień. Co wówczas? Jednym z rozwiązań jest ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że aby ogłosić upadłość konsumencką małżonkowie nie mogą prowadzić działalności gospodarczej. Wynika to z przepisów ustawy Prawo upadłościowe (Dz. U. poz. 2171). Dodatkowo muszą spełnić szereg przesłanek opisanych w poprzednich artykułach dot. upadłości konsumenckiej (zob. ppsc.pl).
Ale czy małżonkowie mogą razem ogłosić upadłość konsumencką? NIE! Fakt, że są zobowiązani solidarnie nie uprawnia ich do złożenia jednego wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Każdy wniosek rozpatrywany jest bowiem przez Sąd osobno – badane są przesłanki dot. konkretnej osoby. Zważyć należy, że przy każdym z małżonków mogą wystąpić inne okoliczności – jeden z nich może być ciężko chory, drugi utraci pracę, jeden świadomie doprowadził do zadłużenia, drugi nie itp. Dlatego też, ważne jest, aby każdy z małżonków złożył OSOBNY wniosek. Wiadomo – część okoliczności czy wskazane zadłużenia się pokryją, jednakże każdy z małżonków musi osobno wykazać spełnienie przesłanek pozytywnych i brak występowania przesłanek negatywnych aby Sąd mógł rozstrzygnąć postanowieniem o ogłoszeniu upadłości.
A co jeśli tylko jeden z małżonków ogłosi upadłość, a drugi z małżonków nie jest zadłużony?
W przypadku gdy tylko jeden z małżonków ogłosi upadłość, a drugi z małżonków nie jest zadłużony, należy rozważyć dwie sytuacje:
- Gdy małżonkowie pozostają we wspólności majątkowej małżeńskiej
- Gdy między małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa
Jeśli chodzi o wspólność majątkową małżeńską to wówczas niestety ale udział zadłużonego małżonka w majątku wspólnym może zostać naruszony. Wówczas cały wspólny majątek może zostać przekazany na rzecz wierzycieli zadłużonego małżonka. Warto jednak zaznaczyć, że do masy upadłości nie zalicza się przedmiotów służących wyłącznie małżonkowi upadłego do prowadzenia działalności gospodarczej lub zawodowej, choćby były objęte majątkową wspólnością małżeńską. Nie dotyczy to jednak rzeczy nabytych w ciągu 2 lat przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. (art. 124 § 5 ustawy Prawo upadłościowe)
W przypadku rozdzielności majątkowej sprawa jest odmienna. Małżonek niezadłużony jest chroniony. Pamiętać jednak należy, zgodnie z art. 125 ustawy Prawo upadłościowe Ustanowienie rozdzielności majątkowej na podstawie orzeczenia sądu w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest bezskuteczne w stosunku do masy upadłości, chyba że pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej został złożony co najmniej na dwa lata przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Ponadto, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, gdy rozdzielność majątkowa powstała z mocy prawa w ciągu roku przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości w wyniku rozwodu, separacji albo ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków, chyba że pozew lub wniosek w sprawie został złożony co najmniej dwa lata przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
Co się dzieje z ustrojem majątkowym małżeńskim po ogłoszeniu upadłości jednego z małżonków?
Zgodnie z art. 35 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rozdzielność majątkowa powstaje z mocy prawa, w razie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.
W Kancelarii Adwokackiej Proniewski Przybyłka zajmujemy się m.in. pomocą w prowadzeniu spraw o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Piotr Proniewski, adwokat Kraków, kwiecień 2017 roku
Dodaj komentarz