Dopuszczalność obrotu prawami udziałowymi w spółce osobowej
W praktyce funkcjonowania spółek osobowych, np. spółki jawnej, często pojawia się potrzeba przekazania przysługującego wspólnikowi „udziału” innej osobie. Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej, zwany potocznie prawami udziałowymi, może być przedmiotem obrotu (sprzedaży, darowizny itp.), jednak jest to obwarowane koniecznością spełnienia pewnych wymogów. Należy pamiętać, że spółka osobowa jest innym bytem prawnym, niż spółka kapitałowa (sp. z o.o., S.A.). W przypadku spółki osobowej nie ma udziałów czy akcji, których zbywalność wynika z przepisów prawa. Przeniesienie praw udziałowych w spółce osobowej zostało uregulowane w art. 10 k.s.h., zgodnie z którym ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko, gdy umowa spółki tak stanowi. W pierwszej kolejności należy więc zweryfikować umowę spółki, aby upewnić się, że planowane przeniesienie praw jest dopuszczalne. Przekazanie praw udziałowych w przypadku braku postanowienia umownego dopuszczającego taką ewentualność, będzie czynnością nieważną.
Gdy w umowie spółki brak postanowienia o zbywalności praw i obowiązków wspólnika
W przypadku, gdy umowa spółki milczy na temat zbycia praw udziałowych, a wspólnicy planują dokonać tego rodzaju przeniesienie dla ważności planowanej czynności, należałoby uprzednio dokonać zmian w umowie spółki i przewidzieć stosowne postanowienia. Aneks do umowy należy sporządzić w formie pisemnej i zgłosić zmianę do rejestru przedsiębiorców KRS.
Wpis do KRS zmiany umowy spółki jawnej – konstytutywny czy deklaratoryjny charakter?
W związku z koniecznością wprowadzenia zmian do umowy spółki może pojawić się problem z oceną, kiedy takie zmiany stają się skuteczne – czy decydująca jest chwila podpisania przez wspólników aneksu do umowy, czy wpis w KRS? W tej kwestii także widać odmienności względem spółek kapitałowych – wpis do KRS zmiany umowy spółki osobowej, inaczej niż ma to miejsce np. w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, ma charakter deklaratoryjny, tzn. wyłącznie potwierdza dokonaną już czynność. Umowa zostaje więc zmieniona z datą podpisania aneksu, nie ma konieczności oczekiwania z przeniesieniem praw i obowiązków wspólnika na dokonanie wpisu przez sąd rejestrowy.
Justyna Olech, aplikantka adwokacka
Kraków, czerwiec 2017 roku.
Dodaj komentarz