Zadaniowy system czasu pracy – czym jest?
Zadaniowy system czasu pracy reguluje art. 140 k. p., który stanowi, że w przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy lub jej organizacją albo miejscem wykonywania pracy może być stosowany system zadaniowego czasu pracy. Pracodawca, po porozumieniu z pracownikiem, ustala czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań, uwzględniając wymiar czasu pracy wynikający z norm określonych w art. 129.
W jaki sposób można wdrożyć zadaniowy system czasu pracy?
Jeżeli pracodawca chce wdrożyć zadaniowy system czasu pracy względem jednego/kilku pracowników, najlepiej jest to zrobić za pomocą uregulowania stosunku pracy za pomocą umowy. Wówczas w umowie należy wskazać na taki system pracy oraz określić najważniejsze zadania pracownika. Oczywiście, jak zostało wyżej wskazane, pracodawca po porozumieniu z pracownikiem ustala czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań i nie musi to być wprost zawarte w umowie, jednakże dla lepszego egzekwowania obowiązków pracownika czy też w razie występujących sporów między stronami, bezpieczniejsze jest określenie tych najważniejszych zadań w umowie.
Niedopuszczalne jest również objęcie pracownika równolegle zadaniowym i równoważnym czasem pracy. Taka konstrukcja „mieszanego czasu pracy” stanowi bowiem próbę obejścia przepisów o czasie pracy w godzinach nadliczbowych (wyr. SN z 10.6.2010 r., I PK 6/10, MoPr 2010, Nr 12, s. 642).
W przypadku objęcia większej liczby pracowników zadaniowym systemem czasu pracy, zapis dotyczący wdrożenia zadaniowego czasu pracy powinien znaleźć się w układzie zbiorowym, regulaminie pracy lub, jeżeli powyższych dokumentów w firmie nie ma, w obwieszczeniu. Co istotne, muszą być w nim wskazane stanowiska pracy, które objęte są takim systemem pracy. Nie można bowiem wprowadzić zadaniowego systemu pracy bez jakichkolwiek pisemnych ustaleń.
Kiedy natomiast najlepiej jest wdrożyć taki zadaniowy system czasu pracy?
Najczęściej wprowadza się zadaniowy system czasu pracy, gdy:
- a) nie można określić z góry zapotrzebowania na pracę, np. ze względu na warunki atmosferyczne
- b) nie jest konieczne określanie początku i zakończenia pracy, tj. pracownik nie musi pracować w godzinach np. 8 -16, lecz w dowolnie przez siebie obranych
- c) możliwe jest wykonywanie pracy niezależnie od otwarcia/funkcjonowania danego zakładu pracy
- d) występują trudności z kontrolą i ewidencją czasu pracy.
Co jednak istotne – brak przesłanek ustawowych powoduje, że system zadaniowego czasu pracy nie obowiązuje. Dla wprowadzenia zadaniowego czasu pracy nie jest bowiem wystarczające samo tylko użycie takiej nazwy w umowie o pracę, jeżeli praca nie nosi znamion opisanych w komentowanym przepisie (por. wyr. SN z 4.8.1999 r., I PKN 181/99, OSNAPiUS 2000, Nr 22, poz. 810).
Czy można wprowadzić zadaniowy system czasu pracy bez wypowiedzenia zmieniającego?
Wypowiedzenie zmieniające stosujemy wówczas gdy zmieniamy warunki pracy lub płacy pracownika w sposób niekorzystny dla niego. Zadaniowy czas pracy traktuje się jednak jako korzystną zmianę dla pracownika, gdyż zakres godzinowy jest właściwie taki sam, a to pracownik może decydować w jakim czasie daną pracę wykona. Pracodawca może więc taki czas pracy wprowadzić czy to w regulaminie pracy, czy też może być to uregulowane w układzie zbiorowym pracy. Art. 140 zd. 2 k.p. wymaga aby pracodawca przed wprowadzeniem zadaniowego czasu pracy porozumiał się z pracownikiem co do czasu niezbędnego do wykonania powierzonych mu zadań. Ma to jednak jedynie charakter konsultacji.
W konsekwencji należy przyjąć, że pracodawca musi skonsultować zamiar wprowadzenia zadaniowego czasu pracy z pracownikiem, ale zgoda pracownika nie jest wymagana dla skuteczności zastosowania takiego systemu czasu pracy. W praktyce niespełnienie wymogu konsultacji z pracownikiem zamiaru wprowadzenia zadaniowego czasu pracy oraz zastosowanie tego systemu wbrew opinii pracownika nie oznacza nieskuteczności wprowadzenia zadaniowego czasu pracy. W razie sporu to pracodawca będzie musiał wykazać, że powierzał pracownikowi zadania możliwe do wykonania w normalnym wymiarze czasu pracy.
Kancelaria PPSC obsługuje projekty związane z wprowadzeniem zmian w systemie czasu pracy.
Piotr Proniewski, adwokat Kraków, marzec 2017 roku
Dodaj komentarz