Zgodnie z treścią art. 1513 Kodeksu Pracy, pracownikowi, który ze względu na okoliczności przewidziane w art 151 §1 wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym.
Zatem pracownikowi przysługuje dzień wolny za pracę w dniu wolnym od pracy wynikający z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy (praca w sobotę). Otrzymanie przez pracownika dodatku nie powoduje u niego utraty uprawnienia do dnia wolnego.
W tym miejscu należy jednak przywołać pogląd dominujący w doktrynie, że „odebranie dnia wolnego jest w istocie uprawnieniem pracownika. Wynika to, po pierwsze, z brzmienia przepisu („pracownikowi przysługuje”), a po drugie – z obowiązku uzgodnienia terminu tego dnia z pracownikiem. Jeżeli strony stosunku pracy nie uzgodnią terminu, to dnia wolnego w zamian za pracę w dzień wolny pracodawca nie może udzielić jednostronnie. W takim przypadku nie dojdzie jednak do naruszenia prawa i nie można skazać pracodawcy za wykroczenie z art. 281 KP. Obowiązkiem pracodawcy jest jedynie dołożenie wszelkich starań, aby doszło do realizacji zasady przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, czyli do oddania dnia wolnego. Tym samym wykroczeniem jest niepodjęcie żadnych kroków w celu zrekompensowania dnia wolnego.” („Kodeks Pracy. Komentarz, red. prof. zw. dr hab. Arkadiusz Sobczyk, wyd. 3, 2017r.)
Czy pracodawca popełni wykroczenie, jeśli pracownik zrezygnuje z przysługującego mu dnia wolnego?
Konkludując powyższe rozważania należy stwierdzić, że pracownikowi przysługuje w zamian za przepracowany czas podczas soboty inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego. Na pracodawcy spoczywa obowiązek dołożenia wszelkich starań, aby taki dzień pracownikowi zapewnić. Pracodawca jednak nie może pracownika zmusić do tego by ten skorzystał z przysługującego mu uprawnienia. Jeżeli pracodawca podejmie próbę zapewnienia dnia wolnego np. wystosuje do pracownika pismo wzywające go do rozpoczęcia rozmów w przedmiocie uzgodnienia dogodnego terminu, a pracownik świadomie zrezygnuje z uprawnienia twierdząc, że nie chce skorzystać z przysługującego mu prawa, to pracodawca nie popełni wykroczenia, bo wywiązał się ze swojego obowiązku dołożenia wszelkich starań, aby doszło do oddania dnia wolnego. Dla celów dowodowych wszystkie te czynności powinny zostać sporządzone na piśmie.
Jeżeli natomiast pracodawca nie dołoży wszelkich starań w zapewnieniu pracownikowi dnia wolnego, to nawet pomimo wypłaty dodatku popełnia wykroczenie z art. 281 Kodeksu Pracy.
Piotr Proniewski, adwokat Kraków, kwiecień 2017 roku
Dodaj komentarz