Jak skutecznie chronić własność intelektualną swojej firmy ?

Własność intelektualna to w ogólności wszystko to co w sposób twórczy zostało wykreowane przez człowieka. Przedmiotem własności intelektualnej mogą być prawa autorskie, przedmioty własności przemysłowej (wynalazki, znaki towarowe, wzory przemysłowe, wzory użytkowe…), know-how, tajemnice przedsiębiorstwa. 

Sposób ochrony danego przedmiotu własności intelektualnej powinien być adekwatny do rodzaju/typu tego przedmiotu.

Ochrona formalna to rejestracja danego przedmiotu własności intelektualnej w urzędzie patentowym. W przypadku zatem logotypów, nazw, oznaczeń ochrona taka będzie realizowana poprzez uzyskanie prawo ochronnego na znak towarowy. Zwieńczeniem działań ochronnych jest zatem wpis do rejestru znaków towarowych i uzyskanie stosownego certyfikatu którym będzie można legitymować się trakcie procedur ochronnych (np. przy występowaniu wobec podmiotów trzecich o zaprzestanie naruszeń).

Ochronie formalnej podlegają także wynalazki ,wzory użytkowe, wzory przemysłowe.

Ochrona formalna wymaga zatem określonej aktywności, działania – tj. zainicjowanie procedury zmierzającej do uzyskania wpisu we właściwym urzędzie patentowym. 

Ochrona praw autorskich vs. ochrona formalna

Niektóre przedmioty własności intelektualnej np. prawa autorskie nie wymagają ochrony formalnej. Ochrona praw autorskich jest automatyczna; aby powołać się na prawa autorskie nie trzeba posiadać żadnego certyfikatu, zgłoszenia etc.  Powołują się na przepisy dot. ochrony praw autorskich musimy jedynie (i aż) udowodnić że jesteśmy twórcą danego utworu (lub posiadaczem np. nabywcą majątkowych prawa autorskich). 

Przewagę ochrony formalnej (wymagającej uzyskania certyfikatu urzędu patentowego) nad ochroną nieformalną praw autorskich dobrze obrazuje spór co do prawa posługiwania się danym logotypem. Posiadając zarejestrowany znak towarowy na logotyp w sporze z osobą naruszającą nasze prawa po prostu powołujemy się na odpowiedni nr w rejestrze lub certyfikat. Jeżeli logotyp nie jest zarejestrowany jako  znak towarowy musimy wykazać autorstwo utworu lub fakt nabycia praw do niego (w danej dacie). Niejednokrotnie bywa to trudne bowiem autorstwo nie jest nigdzie potwierdzone urzędowo. Nasz przeciwnik może zatem twierdzić iż ‘wymyślił’ logo wcześniej. W przypadku sporu pomiędzy podmiotem posiadającym znak towary a innym podmiotem który używa tego samego oznaczenia lecz nie posiadającym znaku towarowego – ten pierwszy podmiot jest w pozycji uprzywilejowanej. Albowiem uzyskanie ochrony przez posiadacza jedynie praw autorskich (bez praw ze znaku towarowego) będzie w pierwszej kolejności wymagało unieważnienia znaku towarowego.

Strategie ochrony własności intelektualnej

Ochrona własności intelektualnej może mieć także postać nieformalną tj. np. zmierzającą do zachowania w poufności (np. składu produktu – czego najlepszym przykładem jest receptura CocaColi). Tu pomocnym przy ochronie mogą być umowy o zachowaniu poufności (NDA) czy regulaminy ochrony informacji poufnej.

Ochrona własności intelektualnej w firmie jest zatem tematem złożonym i wymaga przyjęcia odpowiednie strategii opracowanej przy pomocy adwokata posiadającego wiedzę i doświadczenie w tym zakresie.

Piotr Proniewski, adwokat Kraków