Z dniem 1 lipca 2015 roku weszły w życie zmiany w stosowaniu mechanizmu tzw. odwrotnego obciążenia w podatku VAT.
Zgodnie z nowelizacją zakres stosowania tegoż instrumentu został rozszerzony m.in. o towary elektroniczne takie jak:
• PKWiU ex 26.20.11.0-Przenośne maszyny do automatycznego przetwarzania danych, o masie <= 10 kg, takie jak: laptopy i notebooki; komputery kieszonkowe (np. notesy komputerowe) i podobne – wyłącznie komputery przenośne, takie jak: tablety, notebooki, laptopy;
• PKWiU ex 26.30.22.0-Telefony dla sieci komórkowych lub dla innych sieci bezprzewodowych – wyłącznie telefony komórkowe, w tym smartfony;
• PKWiU ex 26.40.60.0-Konsole do gier wideo (w rodzaju stosowanych z odbiornikiem telewizyjnym lub samodzielnym ekranem) i pozostałe urządzenia do gier zręcznościowych lub hazardowych z elektronicznym wyświetlaczem – z wyłączeniem części i akcesoriów;
(dalej: „towary elektroniczne”).
W ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia zobowiązanym do rozliczenia podatku należnego od dokonanej czynności podlegającej opodatkowaniu (dostawa towarów lub świadczenie usług) jest podmiot, na rzecz którego dokonywana jest dostawa towarów lub świadczona jest usługa (nabywca) – zamiast dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę, jak ma to miejsce zgodnie z zasadami ogólnymi.
Jak zastosować mechanizmu odwrotnego obciążenia?
Od dnia 1 lipca 2015 r. zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia do dostaw towarów wymienionych w załączniku nr 11 ustawy o VAT (w tym także towarów elektronicznych) będzie miało miejsce w sytuacji, gdy:
• podatnik – dostawca nie korzysta z tzw. zwolnienia podmiotowego w podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT;
• podatnik – nabywca jest zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym;
• dostawa nie jest objęta zwolnieniem dla towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej z VAT oraz dla dostaw złota inwestycyjnego;
• wartość dostawy w ramach jednolitej gospodarczo transakcji towarów elektronicznych przekroczy kwotę 20 000 zł netto;
Jeżeli nabywca jest osobą fizyczną niebędącą podatnikiem VAT czynnym, wówczas sprzedawca realizuje transakcję na zasadach ogólnych.
Jednolita gospodarczo transakcja
W przypadku transakcji, których przedmiotem będą towary elektroniczne, zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia zależy od przekroczenia określonego progu kwotowego – 20 000 zł netto.
Mechanizm odwrotnego obciążenia będzie mieć zastosowanie dopiero w przypadku, gdy łączna wartość towarów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji obejmującej te towary – bez kwoty podatku – przekroczy 20 000 zł.
Za jednolitą gospodarczo transakcję, w ramach której należy ustalić wartość kwotową danej transakcji towarami elektronicznymi, uznaje się:
1) umowę, w ramach której występuje jedna lub więcej dostaw towarów elektronicznych, nawet jeżeli dostawy te dokonywane są na podstawie odrębnych zamówień lub wystawianych jest więcej faktur dokumentujących poszczególne dostawy;
2) więcej niż jedną umowę, jeżeli okoliczności towarzyszące tej umowie lub warunki, na jakich została ona zrealizowana, odbiegały od okoliczności lub warunków zwykle występujących w obrocie elektroniką.
Weryfikacja nabywcy towarów elektronicznych
Weryfikację statusu podatkowego nabywcy ułatwić ma baza on-line podatników VAT czynnych, za pomocą której dostawca będzie mógł potwierdzić, czy nabywca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Baza on-line jest dostępna tutaj.
Dokumentowanie transakcji realizowanej w ramach odwrotnego obciążenia
Stosując mechanizm odwrotnego obciążenia sprzedawca na fakturze nie wykazuje kwoty podatku VAT. Przepisy ustawy o VAT wskazują ponadto, że wystawca faktury powinien zamieścić na fakturze wyrazy „odwrotne obciążenie”.
Zwracamy jednak uwagę, że brak takiego zapisu w żaden sposób nie zmienia kwalifikacji podatkowej transakcji, gdyż zapis ten ma jedynie charakter informacyjny. Innymi słowy, nawet gdy sprzedawca nie umieści owej adnotacji na fakturze, nabywca będzie zobowiązany do rozliczenia VAT z tytułu nabycia towarów elektronicznych objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia.
Ochrona sprzedawcy
W przypadku, gdy sprzedawca dokonujący dostawy towarów elektronicznych, które należało objąć mechanizmem odwrotnego obciążenia, na skutek działania nabywcy dokona nieprawidłowego rozliczenia podatku od takiej dostawy, może on zostać zwolniony z konsekwencji nieprawidłowego rozliczenia, jeżeli spełnione zostaną łącznie następujące przesłanki:
• sprzedawca podjął wszelkie niezbędne i dostępne mu środki, aby zapewnić prawidłowe rozliczenie podatku (w szczególności zweryfikował status nabywcy);
• nieprawidłowe rozliczenie podatku wynikało z działania nabywcy, o którym to działaniu sprzedawca nie wiedział i nie mógł wiedzieć;
• przyjęcie należności z tytułu przedmiotowej transakcji nastąpiło w formie innej, niż gotówkowa (np. w formie przelewu lub poprzez użycie karty płatniczej powiązanej z rachunkiem płatniczym).
Leszek Przybyłka, doradca podatkowy i adwokat Kraków, lipiec 2015 roku.
Dodaj komentarz