Coraz więcej naszych Klientów zwraca się do kancelarii z zapytaniem o FATCA w związku z otrzymaną z banku, w którym prowadzony jest rachunek firmowy, ankietą, w której bank żąda określenia przez Klienta jego statusu FATCA. W niniejszym artykule udzielam odpowiedzi na pytanie czy należy udzielać odpowiedzi na pytanie z banku oraz czy Klient związany jest terminem wskazanym przez bank.
Co to FATCA?
Tytułem wstępu należy wyjaśnić, iż FATCA (Foreign Accounts Tax Compliance Act) to uchwalona przez Kongres Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej ustawa o ujawnianiu informacji o rachunkach zagranicznych dla celów podatkowych z dnia 28 marca 2010 r. Jej celem jest uszczelnienie amerykańskiego systemu podatkowego poprzez zobowiązanie zagranicznych instytucji finansowych do przekazywania do Stanom Zjednoczonym Ameryki danych o saldach rachunków oraz informacji o ich właścicielach – rezydentach podatkowych Stanów Zjednoczonych Ameryki co ma zapobiec wykorzystywaniu przez podatników Stanów Zjednoczonych Ameryki zagranicznych instytucji finansowych w celu ukrywania dochodów lub tworzenia struktur agresywnego planowania podatkowego.
Na mocy porozumienia pomiędzy rządami Rzeczpospolitej Polskiej oraz Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej postanowienia tej ustawy zostały wprowadzone częściowo do polskiego porządku prawnego (vide Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o wykonywaniu Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA (Dz.U. 2015 poz. 1712), zwana dalej „Ustawą o FATCA”). Z tego względu również podmioty nie podlegające co do zasady porządkowi prawnemu Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej – w tym te z siedzibą w Polsce, jak Spółka – są zobowiązane do zastosowania się do postanowień FATCA w zakresie w jakim zobowiązuje je do tego ich macierzysty porządek prawny. Nie oznacza to automatycznie, iż podmiot taki będzie podlegał obowiązkowi raportowania w ramach FATCA jednakże wymaga dokonania weryfikacji pod kątem przewidzianych w Ustawie o FATCA kryteriów.
Jakie postanowienia nakłada na banki ustawa o FATCA?
Na mocy postanowień ustawy o FATCA banki jako tzw. instytucje finansowe zostały obciążone obowiązkiem zidentyfikowania podmiotów podlegających ustawie FATCA i przekazania stosownych informacji do rządu amerykańskiego za pośrednictwem rządu polskiego. Do podjęcia tych działań banki zmotywowane są grożącym im karnym 30% opodatkowaniem przychodów jakie nie zostały ujawnione amerykańskiej administracji podatkowej na skutek ich zaniechań – uzasadnia to zakrojoną na coraz szerzą skalę akcję identyfikacyjną prowadzoną przez banki. Należy zatem stwierdzić, że na mocy ustawy o FATCA:
- banki posiadają kompetencje ustawowe do uzyskania informacji o identyfikacji FATCA podmiotów, które korzystają z ich usług;
- zaś podmioty te (czyli np. przedsiębiorca, właściciel rachunku dla działalności gospodarczej) są zobowiązane do udzielenia informacji w odpowiedzi na zapytania kierowane przez banki (jest to obowiązek ustawowy).
Należy podkreślić, że przekazywane informacje winny być zgodne z prawdą pod rygorem poniesienia odpowiedzialności karnej.
Co ważne, art. 19 ust. 5 Ustawy o FATCA nakłada na instytucję finansową obowiązek blokady rachunku finansowego, jeżeli w terminie 12 miesięcy od dnia jej wejścia w życie posiadacz rachunku nie złoży wymaganych oświadczeń w tym zakresie. Ustawa o FATCA weszła w życie 1 grudnia 2015 roku, zatem bank na podstawie Ustawy o FATCA będzie uprawniony do zablokowania rachunku bankowego w razie nieudzielenia odpowiedzi na postawione pytania w terminie do 1 grudnia 2016 roku.
Czy klient ma wyznaczony termin na udzielenie odpowiedzi bankowi?
Kolejną kwestią, nad którą należy się pochylić pisząc o FATCA, czy też raczej zapytaniach identyfikacyjnych kierowanych przez banki, jest związanie Klientów banków terminem do udzielenia odpowiedzi wyznaczonym przez bank. Zazwyczaj banki żądają, aby informacja co do statusu FATCA Klienta została przekazana w terminie 30 dni od otrzymania zapytania. Jak wskazano powyżej termin ten nie wynika jednak z Ustawy o FATCA, ale najprawdopodobniej ma swoje źródło w regulacjach wewnętrznych banku, które jednak nie stanowią obowiązujących przepisów prawa. Zakładając, że Klient w umowie z bankiem nie zobowiązał się do przestrzegania jego wewnętrznych procedur (pod rygorem zablokowania rachunku) nie ma ryzyka, że uchybienie wyznaczonemu przez Bank terminowi spowoduje blokadę rachunku. Natomiast bank będzie uprawniony do nałożenia sankcji w postaci zablokowania rachunku bankowego w razie nieudzielenia przez Klienta odpowiedzi w terminie do 30 listopada 2016 roku.
Kancelaria pomaga Klientom udzielając wyjaśnień oraz sporządzając opinie prawne dotyczące kwestii związanych z wprowadzeniem ustawy FATCA do polskiego porządku prawnego. Omówione powyżej zagadnienia stanowią podstawowe problemy spotykane przez większość z przedsiębiorców – w przypadku dalszych pytań zespół Kancelarii pozostaje do Państwa dyspozycji.
Krzysztof Jagielski, aplikant radcowski Kraków, maj 2016 roku.
Dodaj komentarz