„Wyprodukowano w Polsce” – kiedy można takim stwierdzeniem oznaczyć produkt i jakie są konsekwencje fałszywego oznaczenia?

Na samym początku pragnę nadmienić, że aktualnie nie ma obowiązku informowania o kraju pochodzenia na większości produktów (są pewne wyjątki, głównie z branży spożywczej).

Niemniej jednak art. 7 ostatecznego projektu Rozporządzenia i Rady w sprawie bezpieczeństwa produktów konsumpcyjnych z roku 2013 (nie wszedł jeszcze w życie) przewiduje nałożenie na Producentów obowiązku podania na produktach informacji o pochodzeniu produktów. Niniejszy projekt w art. 7 ust. 2 przewiduje, że państwo pochodzenia ustalać się będzie z zastosowaniem niepreferencyjnego pochodzenia określonych w art. 23-25 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny. Projekt omawianego rozporządzenia pochodzi z roku 2013, więc w kwestii ustalenia kraju pochodzenia odsyła do nieobowiązującego od  maja 2016 r. aktu. Został on zastąpiony przez Unijny Kodeks Celny. W obu dokumentach procedura ustalenia kraju pochodzenia jest jednak identyczna dlatego też należy uznać, że przepisy projektowanego rozporządzenia w tym zakresie nie tracą na aktualności.

Zgodnie z przepisami (zarówno Wspólnotowego Kodeksu Celnego jak i Unijnego Kodeksu Celnego – art. 60)

1. Towar całkowicie uzyskany w danym kraju lub na danym terytorium uznawany jest za pochodzący z tego kraju lub terytorium.
2. Towar, w produkcję którego zaangażowane są więcej niż jeden kraj lub więcej niż jedno terytorium, uznaje się za pochodzący z kraju lub terytorium, w którym towar ten został poddany ostatniemu istotnemu, ekonomicznie uzasadnionemu przetwarzaniu lub obróbce, w przedsiębiorstwie przystosowanym do tego celu, co spowodowało wytworzenie nowego produktu lub stanowiło istotny etap wytwarzania.

Przykłady:

Jeżeli t- shirt jest wyprodukowany w Chinach, a w Polsce przepakowuje się go do innych opakowań, albo też opatruje się go nadrukiem, to z całą pewnością należy uznać, iż produkt został wyprodukowany w Chinach. Bowiem podjęte czynności (przepakowanie, nadruk) nie spowodowały ani wytworzenia nowego produktu, ani też nie stanowiły istotnego etapu jego wytworzenia.

Jeżeli natomiast ten sam t-shirt został utkany w Polsce, ale z przędzy wyprodukowanej w Chinach, to należy uznać, iż miejscem pochodzenia produktu jest Polska, bowiem to w niej wytworzony został nowy produkt.

Jakie są konsekwencje nieprawidłowego oznaczenia kraju pochodzenia produktu?

Oszukańcze lub fałszywe oznaczenie geograficzne produktu może być uznane za czyn nieuczciwej konkurencji opisany w art. 8 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji zagrożony nie tylko odpowiedzialnością cywilnoprawną, lecz także odpowiedzialnością karną.

Taka praktyka może być również przedmiotem postępowania przed Prezesem UOKiK jako praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów, polegająca na naruszaniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji.

Istnieje także spore ryzyko, że fałszywe lub oszukańcze oznaczenie geograficzne produktu może rodzić dla sprzedawcy odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, bowiem zapewnienie o pochodzeniu produktu może zostać uznane jako zapewnienie o właściwościach, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego.

Kancelaria Adwokacka Proniewski Przybyłka świadczy pomoc i obsługę prawną dla firm handlowych i produkcyjnych także w obszarze związanym z prawem reklamy.

Piotr Proniewski, adwokat Kraków, marzec 2017 r.