W ostatnim czasie wiele gmin w Polsce znacząco podniosło opłaty z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości. Przykładowo wskazać należy, że np. w Krakowie opłaty te wzrosły o 100, 200, 300, a nawet o 1000 proc. Władze podnoszą opłaty za użytkowanie wieczyste w celu zwiększenia przychodów pochodzących z tego źródła.
Czy użytkownik może kwestionować wysokość dokonanej podwyżki?
Wartość nieruchomości, a także opłat za jej użytkowanie wieczyste, w znacznej mierze zależy od jej lokalizacji. Jednakże wzrost opłat z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości bywa traktowany przez miasta jako źródło nieobciążonego ryzykiem pozyskania dodatkowych funduszy, zwłaszcza w obliczu narastających problemów finansowych polskich miast. W takim przypadku, może się okazać, iż wskazana przez miasto nowa wysokość opłaty nie odpowiada rzeczywistemu wzrostowi wartości nieruchomości, a tym samym jest niezasadna. Użytkownik wieczysty nie jest jednak bezbronny.
W jaki sposób użytkownik wieczysty może zakwestionować wysokość opłaty?
Podniesienie opłaty z tytułu użytkowania wieczystego następuje w drodze decyzji o aktualizacji opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntu, przesyłanej przez Urząd Miasta na adres użytkownika wieczystego. Jest to decyzja administracyjna, co pozwala na odwołanie się od niej na zasadach przewidzianych w Kodeksie Postępowania Administracyjnego (art. 127 i nast. k.p.a.). Wniesienie odwołania prowadzi do ponownej merytorycznej oceny wydanej decyzji przez organ wyższego stopnia w stosunku do organu wydającego decyzję. Dla organów jednostek samorządu terytorialnego, czyli m.in. dla Prezydenta Miasta Krakowa, organem właściwym do rozpatrzenia odwołania są Samorządowe Kolegia Odwoławcze (w skrócie SKO). Odwołanie takie kieruje się do właściwego miejscowo Samorządowego Kolegium Odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał kwestionowaną decyzję.
Przykładowo wskazać można, iż w 2011 r. do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie wpłynęło 1623 wniosków o ustalenie, że podwyższenie opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej jest nieuzasadnione. Biorąc pod uwagę kolejne podwyżki, można przypuszczać, że liczba odwołań będzie wzrastać.
Zgodnie z prawem dla skuteczności odwołania konieczne jest co najmniej wskazanie organu, odwołującego się, wyrażenie niezadowolenia z podjętej decyzji oraz opatrzenie pisma datą i podpisem. Oczywiście musi ono też zostać wniesione z zachowaniem przewidzianego przez prawo terminu. Jednakże sporządzenie przekonywującego uzasadnienia, uargumentowanego powołaniem się na odpowiednie regulacje prawne, może mieć nieoceniony wpływ na ostateczny wynik sprawy. Warto podkreślić, iż już samo wniesienie odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie decyzji (zgodnie z brzmieniem art. 130 § 2 k.p.a.), zatem do chwili rozpatrzenia odwołania przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze, skarżącego obowiązywać będą opłaty w dotychczasowej wysokości.
Wzrost opłat za użytkowanie wieczyste może też stanowić impuls skłaniający dotychczasowych użytkowników do przekształcenia użytkowania w prawo własności. Wysokość opłaty za przekształcenie użytkowania wieczystego stanowi różnicę pomiędzy wartością prawa własności a wartością prawa użytkowania wieczystego. Opłatę z tytułu przekształcenia można rozłożyć na raty (na wniosek użytkownika wieczystego), na czas nie krótszy niż 10 lat i nie dłuższy niż 20 lat, chyba że wnioskodawca wystąpi o okres krótszy niż 10 lat. W odniesieniu do nieruchomości lub jej części wpisanej do rejestru zabytków należną opłatę obniża się o 50 proc. Jeszcze do 8 sierpnia 2011 r. każdy, kto zdecydował się na zakup użytkowanej nieruchomości, miał możliwość skorzystania z ulgi wynoszącej 50 lub 90 proc. jej wartości. Dziś musi jednak zapłacić pełną cenę.
Niemniej wciąż jest to atrakcyjna perspektywa, ponieważ decyzja o przekształceniu posiadanego prawa prowadzi do uzyskania najpełniejszego z praw do nieruchomości, tj. prawa własności oraz pozwala ustrzec się przed kolejnymi podwyżkami opłat.
Kancelaria zapewnia profesjonalną pomoc zarówno przy sporządzaniu odwołania od decyzji podnoszącej opłaty za użytkowanie wieczyste jak również w przekształceniu tego prawa w prawo własności.
Leszek Przybyłka, adwokat. Kraków, marzec 2012 roku.
Dodaj komentarz