Niejednokrotnie przedsiębiorcy zawierają umowę cesji wierzytelności, zapominając jednakże o obowiązkach fiskalnych, jakie wiążą się z jej zawarciem. Pomimo nie wymienienia w ustawie umowy cesji w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC), w pewnych sytuacjach i pod pewnymi warunkami od zawartej umowy cesji trzeba będzie PCC uiścić.
Jak zostało wskazane powyżej ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie wskazuje wprost na umowę cesji, jako na czynność opodatkowaną PCC. Jednakże dokonując cesji, należy mieć na uwadze, że czynnością prawną stanowiącą jej podstawę może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności.
Jeżeli zatem zawarta umowa cesji nie nosi znamion żadnej z umów wymienionych powyżej (np. umowy sprzedaży czy zamiany), to nabywca wierzytelności nie będzie zobowiązany do zapłaty PCC. Powyższa reguła działa w obie strony. W sytuacji bowiem gdy przelew wierzytelności jest następstwem jednej z czynności prawnych objętych katalogiem zawartym w art. 1 ustawy o PCC, wówczas umowa taka podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Nie zawsze jednak spełnienie tego warunku, decydować będzie automatycznie o opodatkowaniu umowy PCC. Stosownie do art. 2 pkt 4 ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub zwolniona z podatku od towarów i usług, za wyjątkiem umów wskazanych w dalszej części tego przepisu, a to: sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach oraz umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
Co istotne o wyłączeniu z opodatkowania PCC nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.
W związku z powyższym, rozważając opodatkowanie PCC umowy cesji, w pierwszej kolejności należy rozstrzygnąć kwestię opodatkowania dokonanej/zamierzonej czynności podatkiem od towarów i usług, co następnie wprost przełoży się na ustalenia w zakresie PCC. Kolejnym krokiem jest przeanalizowanie umowy cesji koncentrując się na tym, jaka czynność prawna (opodatkowana PCC czy nie) stanowi jej podstawę.
Leszek Przybyłka, doradca podatkowy i adwokat Kraków, czerwiec 2012 r.
Dodaj komentarz