Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4b) ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zwalnia się od podatku od nieruchomości budynki gospodarcze oraz ich części położone na gruntach gospodarstw rolnych, służące wyłącznie działalności rolniczej.
Po pierwsze więc aby móc skorzystać z przedmiotowego zwolnienia muszą zaistnieć łącznie dwie przesłanki tj.
-
- budynki muszą być położone na gruntach gospodarstw rolnych i
- służyć wyłącznie działalności rolniczej.
A czym jest gospodarstwo rolne w świetle przepisów ustawy o podatku rolnym?
Za gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. nr 136, poz. 969, z późn. zm.), uważa się obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej. Z kolei za gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego, uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić, zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Z uwagi na przedmiotowy charakter omawianego zwolnienia nie będzie miało znaczenia, kto jest właścicielem budynku. Najważniejszym pozostaje rozstrzygnięcie aby budynek znajdował się na gruntach gospodarstw rolnych (z wyjątkiem np. nieużytków) i służył wyłącznie działalności rolniczej.
Jak wskazano powyżej w ustawie – istotny jest wpis w ewidencji gruntów i budynków. Jeżeli więc ziemia jest gruntem budowlanym, a nie rolnym, to wówczas nie można uznać aby osoba, której dotyczyć ma zwolnienie od podatku, była właścicielem gospodarstwa rolnego. Należało by więc doprowadzić do zmiany w ewidencji.
Dokonywanie zmian w ewidencji
Ponieważ ewidencja gruntów i budynków oraz gleboznawcza klasyfikacja gruntów ma odzwierciedlać aktualny stan faktyczny, a także prawny przedmiotów podlegających temu procesowi, gdyż dane zawarte w ewidencji stanowią podstawę planowania gospodarczego, planowania przestrzennego, wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz ewidencji gospodarstw rolnych (art. 21 ust. 1 P.g.k.), a ewidencję gruntów i budynków oraz gleboznawczą klasyfikację gruntów prowadzą starostowie (art. 22 ust. 1 P.g.k.), zrozumiałe staje się nałożenie przez ustawodawcę na właścicieli przedmiotów objętych ewidencją obowiązku zgłaszania właściwemu staroście wszelkich zmian niezbędnych do aktualizacji danych zawartych w ewidencji (art. 22 ust. 2 P.g.k.).
W takiej sytuacji należałoby więc zgłosić się do właściwego starosty. Otrzymanie przez starostę nowych danych odnoszących się do gruntów i budynków objętych ewidencją uruchamia – przewidziany w art. 7d pkt 1 i art. 22 ust. 1 P.g.k. – obowiązek starosty wprowadzenia stosownych zmian w prowadzonej przez ten organ ewidencji, a także do zmiany gleboznawczej klasyfikacji gruntów, skoro zaistniały zdarzenia przekształcające charakter tychże gruntów. Wykonanie tych obowiązków wymaga wszczęcia postępowania administracyjnego (art. 61 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego; w skrócie: K.p.a.), które powinno prowadzić w zasadzie do merytorycznego załatwienia sprawy poprzez aktualizację danych objętych urzędową ewidencją, mającą decydujące znaczenie dla innych postępowań (art. 21 ust. 1 P.g.k.).
ALE! Nie można bowiem zmienić klasyfikacji gruntów bez trwałej zmiany sposobu użytkowania gruntu.
Orzecznictwo i urzędy nie prezentują jednego stanowiska:
Departament Podatków i Opłat Lokalnych Ministerstwa Finansów w piśmie z dnia 31 sierpnia 2006 r. sygn. PL-833-8/AP/06/69 wskazywał że zwolnieniu od podatku od nieruchomości podlegać będą „m.in. owczarnie, chlewnie, stodoły, magazyny nawozowe, warsztaty, garaże, obory, cielętniki, położone na gruntach gospodarstw rolnych, służące (wykorzystywane, używane, przeznaczone) wyłącznie do działalności rolniczej, zarówno w przypadku gdy podatnik prowadzi działalność rolniczą, jak również gdy zaprzestał jej prowadzenia i nie zmienił faktycznego przeznaczenia tych budynków.” Podobne stanowisko zajął WSA w Gorzowie Wielkopolskim wyroku z dnia 10 października 2012 r. sygn. I SA/Go 436/12 podkreślając że nie można utożsamiać słowa „służyć” ze słowem „związane” czy „zajęte”. Jak wyjaśnił WSA za budynki służące działalności rolniczej (a więc objęte zwolnieniem od podatku od nieruchomości) należy uznać nie tylko budynki wykorzystywane w tym celu, czy używane w ramach takiej działalności, ale również przeznaczone do tego celu. Tak więc zgodnie z tym korzystnym dla podatników poglądem dla celów podatku od nieruchomości decydujące znaczenie ma przeznaczenie budynków nie zaś ich faktyczne wykorzystywanie w działalności rolniczej.
Jednakże najnowsze orzecznictwo wskazuje, że:
„Podstawowym warunkiem zwolnienia od podatku nieruchomości jest wyłączny związek budynku lub jego części z działalnością rolniczą. Art. 7 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 849) stanowi, że zwolnieniu podlegają jedynie budynki służące wyłącznie działalności rolniczej. „Służące” oznacza „faktycznie wykorzystywane”. Zwolnienie dotyczy wobec tego tylko tych budynków bądź ich części, które są wykorzystywane przy aktywnym, rzeczywistym prowadzeniu działalności rolniczej, a nie tych które tylko przystosowane są do prowadzenia takiej działalności. Ratio legis unormowania z art. 7 ust. 1 pkt 4 lit. b ww. ustawy opiera się nie na formalnym potwierdzeniu statusu budynku gospodarczego, ale na jego faktycznym wykorzystaniu wyłącznie na potrzeby działalności rolniczej. W przypadku wątpliwości co do przeznaczenia określonych budynków organy podatkowe są zobowiązane do zapoznania się ze sposobem prowadzenia przez podatnika gospodarstwa rolnego i rozważenia roli poszczególnych budynków w tym gospodarstwie.” – wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 lipca 2014 r., II FSK 1927/12.
Dlatego też, jeżeli budynek jest wykorzystywany w sposób trwały do działalności rolniczej, to wówczas nie podlega podatkowi od nieruchomości. W razie niejasności zachęcamy do skorzystania z usług krakowskiej kancelarii prawnej PPSC.
Piotr Proniewski, adwokat Kraków, maj 2016 roku
Dodaj komentarz